3 problemy związane z podejmowaniem decyzji zespołowych

1. Brak zaangażowania zespołu.
2. Nieprzemyślana decyzja i brak analizy konsekwencji.
3. Brak konkretnych ustaleń na spotkaniach.

Kluczowe w podejmowaniu decyzji jest: zaangażowanie zespołu, jasność co do konsekwencji decyzji i konkretne ustalenia na spotkaniach. Potrzebna jest sprawdzona metoda pracy z grupą, która pozwoli jej podejmować lepsze decyzje zespołowe.

Badania na temat grupowego podejmowania decyzji

Poznajmy badania z psychologii poznawczej i społecznej na temat grupowego podejmowania decyzji.

Eksperyment Ascha

Zapewne nie jest dla Ciebie zaskoczeniem, że grupa może wpływać na opinie jednostki, ale czy zdajesz sobie sprawę jak silny może być to wpływ? Czy chęć dostosowania się do zespołu może zmusić poszczególnych jego członków do postępowania wbrew własnym przekonaniom czy powątpiewania w swój stan wiedzy?

Sprawdził to w swoim eksperymencie Solomon Asch – polsko-amerykański psycholog.

W pierwszej części eksperymentu badani wykonywali bardzo proste, indywidualne zadania. Rezultat był bardzo satysfakcjonujący – 98% odpowiedzi była prawidłowa.

W drugim kroku badani zostali podzieleni na grupy, które składały się z 8 osób, z czego tylko jedna była badana, a resztę stanowili współpracownicy Asch’a. Grupa ponownie otrzymała proste zadanie polegające na określeniu długości linii na dwóch planszach. Jedna plansza była wzorcową, druga – rotacyjną, na której, znajdowały się linie o różnej długości. Eksperymentator pytał, która z linii na planszy rotacyjnej jest takiej samej długości jak na planszy wzorcowej. Początkowo wszyscy badani zgodnie odpowiadali poprawnie, ale w późniejszych rundach podstawieni uczestnicy celowo zaczynali odpowiadać błędnie, co doprowadziło do sytuacji, w której osoba badana, pod presją grupy, zaczynała udzielać niepoprawnych odpowiedzi.

Dlaczego tak się stało?

Oto trzy najczęściej występujące przyczyny:

1. Obawa przed wykluczeniem społecznym
   Osoby badane odpowiadały błędnie ze strachu przed ostracyzmem. Doszło do zjawiska tzw. zaburzenia percepcyjnego – stanu, w którym ludzie, ze względu na poczucie zagrożenia wykluczeniem, naprawdę widzieli linię krótszą, niż była ona w rzeczywistości.
2. Chęć dopasowania się do grupy
   Ogólną tendencją ludzi jest unikanie wyróżniania się, nawet jeśli oznacza to przyjęcie błędnego stanowiska,
3. Poczucie niepewności
   Niektórzy badani, słysząc siedem innych osób źle udzielających odpowiedzi, zaczynali myśleć, że być może źle zrozumieli zadanie. Zaczynali powątpiewać w swoje zdolności poznawcze.

Eksperyment Ascha uświadamia, że zespołowe decyzje mogą być podatne na efekt konformizmu, co prowadzi do zmniejszenia optymalności wyników.

Heurystyki poznawcze

Daniel Kahneman i Amos Tversky, pionierzy w badaniach nad podejmowaniem decyzji, pokazali, że ludzie często używają uproszczonych schematów myślowych, tzn.heurystyk, aby szybko i bez większego wysiłku podjąć decyzje. Choć skróty te mogą być użyteczne w codziennych sytuacjach, często prowadzą do błędów poznawczych.

Oto dwa przykłady:

1. Efekt świeżości
   W zespole omawia się kilka strategii, ale ostatnia propozycja jest najlepiej zapamiętana i najbardziej przekonująca, mimo że nie jest najlepiej przemyślana. Decyzje mogą być podejmowane na podstawie tzn. „ostatniego słowa”, co prowadzi do ignorowania wcześniejszych, być może, bardziej wartościowych argumentów.
2. Efekt potwierdzenia
   Sytuacja w której zapraszasz zespół do rozmowy nad strategią marketingową, ale uważasz, że konkretna strategia jest najlepsza. Podczas spotkania dostrzegasz tylko te dane czy wypowiedzi, które ją potwierdzają. Jest to tendencja ludzi do poszukiwania, interpretowania i zapamiętywania informacji w sposób, który potwierdza ich przekonania.

Podejmowanie decyzji grupowych jest obarczone przeszkodami, JEDNAK warto włożyć wysiłek, aby wspólnie wypracować optymalną decyzję.

Kwadrat kartezjański – proste narzędzie do trudnych decyzji

Czym jest kwadrat i jak działa?

Kwadrat kartezjański to proste i jednocześnie skuteczne narzędzie wspierające podejmowanie decyzji. Jego głównym celem jest przeanalizowanie sytuacji z czterech różnych perspektyw, co pomaga uniknąć pochopnych decyzji. Narzędzie to opiera się na zadaniu czterech kluczowych pytań:

1. Co się stanie, jeśli to zrobimy?
   Analiza pozytywnych skutków podjęcia działania.
2. Co się stanie, jeśli tego nie zrobimy?
   Rozważenie konsekwencji (pozytywnych i negatywnych) braku działania.
3. Co się nie stanie, jeśli to zrobimy?
   Próba dostrzeżenia tego, co stracimy lub co się nie wydarzy, jeśli podejmiemy dane działanie. Myślenie grupy koncentruje się wokół utraconych korzyści.
4. Co się nie stanie, jeśli tego nie zrobimy?
   Ocena, jakie problemy lub zagrożenia nie wystąpią, jeśli nie podejmiemy decyzji.

Kwadrat kartezjański odpowiada na trzy problemy zespołowego podejmowania decyzji, czyli zaangażuje zespół, pozwala przewidzieć i zrozumieć konsekwencję i ustalić konkretne działania.

W celu uniknięcia efektu konformizmu grupowego zastosuj metodę silent brain stormingu. Pracując nad pierwszym pytaniem (co się stanie, jeśli to zrobimy?) poproś, aby uczestnicy wypisali swoje odpowiedzi na karteczkach typu post-it, a dopiero później zaproś ich do przeczytania swoich odpowiedzi. Dzięki temu unikniesz sugerowaniem się odpowiedziami innych osób.

Praktyczne zastosowanie kwadratu

Wyobraźmy sobie, że agencja marketingowa rozważa wprowadzenie nowej usługi, np. tworzenia treści wideo dla klientów.

Zespół pracuje nad decyzją: czy dodać nową usługę do portfolio agencji?

Poniżej znajdziesz przykład pracy nad zespołową decyzją w oparciu o kwadrat kartezjański.

Korzyści ze stosowania kwadratu kartezjańskiego

1. Większa klarowność i zrozumienie sytuacji
   • Kwadrat pomaga uporządkować myśli i unikać chaosu decyzyjnego.
   • Liderzy i zespoły mogą lepiej zrozumieć pełen obraz sytuacji, co ogranicza ryzyko podejmowania decyzji na podstawie emocji lub domysłów.
   • Wszystkie osoby zaangażowane w decyzję mają możliwość wnieść swoje przemyślenia, co buduje zaufanie i zaangażowanie.
2. Lepsze zrozumienie konsekwencji decyzji
   • Dzięki analizie czterech perspektyw można dokładnie ocenić potencjalne ryzyka i korzyści, co sprzyja podejmowaniu bardziej przemyślanych decyzji.
3. Zaangażowanie zespołu w proces decyzyjny
   • Struktura metody sprawia, że każdy członek zespołu może wnieść swoje spostrzeżenia do analizy, co buduje zaangażowanie i zwiększa szanse na sukces wdrażanej decyzji.
4. Unikanie pułapek decyzyjnych
   • Kwadrat przeciwdziałania błędom poznawczym, takim jak efekt potwierdzenia (skupianie się tylko na jednej perspektywie), czy efekt świeżości (dawanie nadmiernej wagi ostatniej usłyszanej informacji).

Podsumowanie

1. Zespołowe podejmowanie decyzji często napotyka na trzy główne problemy: brak zaangażowania, brak analizy konsekwencji oraz brak konkretnych ustaleń.
2. Eksperyment Ascha pokazał, jak silna jest presja grupowa, która może skłonić jednostki do rezygnacji z własnych przekonań.
3. Heurystyki poznawcze, takie jak efekt świeżości i efekt potwierdzenia, wpływają na podejmowanie decyzji, prowadząc do błędów poznawczych.
4. Kwadrat kartezjański to proste, ale skuteczne narzędzie, które pomaga zespołom analizować decyzje z różnych perspektyw, unikając pochopnych wniosków.
5. Zastosowanie kwadratu wspiera zaangażowanie zespołu, umożliwia lepsze zrozumienie konsekwencji decyzji i prowadzi do bardziej przemyślanych ustaleń.

Chcesz, aby Twój zespół podejmował lepsze decyzje?

Wypróbuj kwadrat kartezjański na najbliższym spotkaniu i przekonaj się, jak proste pytania mogą prowadzić do mądrych i przemyślanych wniosków.

Daj znać, czy u Ciebie również działa!